Net buiten het centrum van London (Ontario, Canada) staat een enorm sportcomplex, bestaande uit een sporthal met omliggend baseball- en voetbalvelden. Tot een aantal jaren geleden werd deze locatie gebruikt om te sporten, echter liggen de velden er nu verlaten bij en is de sporthal nu een plaats waar sportfaciliteiten gebouwd worden in de vorm van roeiboten van Olympische kwaliteit.
Hudson heeft in het verleden vele werkplaatsen in de omgeving van London gehad en door zijn groei heeft het bedrijf regelmatig moeten verhuizen naar een grotere faciliteit. In 2005 heeft Hudson zich gevestigd in dit voormalig sportcomplex en is nu door zijn groei ook genoodzaakt dit pand uit te breiden.
Tot enkele jaren geleden was de marketing van Hudson voornamelijk op Noord-Amerika gericht. Vele Amerikaanse “High Schools” en “Colleges” roeien in de voor Nederland minder bekende merken, Hudson, Resolute en Vespoli. Echter sinds een jaar of tien begint Hudson ook door te dringen in Europa. Dit komt mede door goede resultaten op de spelen van 2004, waar de snelste tijd ooit is gevaren in een in een Hudson acht. Gyas is voor Europa een trendsetter geweest; wij hebben onze eerste Hudson, de Daedalus, in 2002 gekocht en zijn sindsdien een van de grootste afnemers in Europa. Vandaag de dag worden vele Hudsons door Gyas verhuurd aan Amerikaanse, Canadese en Argentijnse toproeiers met regelmatig verdienstelijke resultaten.
Als materiaalcommissaris heb ik veel met het repareren van boten te maken gehad en gaandeweg heb ik de Nederlandse agent van Hudson, Peter Bots, leren kennen. In de afgelopen jaren heb ik veel service en logistiek werk verricht voor Hudson en groeide mijn nieuwsgierigheid naar de manier waarop de boten precies worden gemaakt. Toen mij in 2009 werd aangeboden om mijn Master thesis bij Hudson te schrijven, hoefde ik niet lang te twijfelen: in februari 2010 ben ik naar Canada afgereisd, waar ik het bedrijf op een unieke manier heb mogen leren kennen en begrijpen.
Omdat ik ervan overtuigd ben dat vele Gyassers geïnteresseerd zijn in hoe een boot gebouwd wordt en omdat ik vind dat iedere roeier moet weten hoe zijn materiaal tot stand is gekomen zal ik mede aan de hand van bijgevoegde foto’s inzicht proberen te geven in het proces van het bouwen van boten.
Voor het bouwen van roeiboten heb je geen high-tech productieomgeving nodig. Veel ruimte, een grote oven en een spuitcabine is in principe genoeg; echter blijft bouwen van boten, zelfs bij massaproductie, vakmanschap. Het bouwen van boten is veelal precisiewerk en daarom moet iedere werknemer bij Hudson beschikken over hoogwaardige vaardigheden om in zijn afdeling(en) goed te kunnen functioneren. Daarnaast worden bijna alle onderdelen, zoals slidings, bankjes, riggers, etc. in de fabriek geproduceerd met als gevolg dat er veel kennis intern nodig is. In totaal werken ongeveer veertig mensen in de productie.
Het bouwen van elke roeiboot begint met de mal, waarbij voor bijna ieder type boot een andere mal wordt gebruikt. De “lay-up” afdeling legt koolstof in de mal, wat lamineren wordt genoemd. Het koolstof wordt aangeleverd op grote rollen en is vooraf geïmpregneerd met epoxylijm. Je kunt een rol koolstof vergelijken met dik geweven linnen, echter is het koolstof klam en plakkerig. De stijfheid van de boot wordt bepaald door verschillende types koolstof strategisch te gebruiken door ze op specifieke plekken in de mal te leggen. Iedere botenbouwer heeft hier zijn eigen geheime recept voor. Om de boot torsiestijf te maken, wordt er over het koolstof een halve centimeter dikke laag kartonachtig honingraad gelegd. Honingraad is erg sterk, maar ook kwetsbaar. Daarom wordt deze laag afgedekt door een nieuwe laag koolstof. Zodra het lamineren is afgerond wordt de boot plus mal gedurende acht uur in een vacuüm oven gebakken. Door de hitte versmelten de lagen koolstof en de epoxylijm, waardoor er een harde kunststof ontstaat. Het lamineren vergt veel precisiewerk , wanneer de lagen niet netjes op elkaar gelegd worden, versmelten ze niet goed in de oven en kunnen er oneffenheden ontstaan. De dekken en de cockpit worden op dezelfde manier als de romp gelamineerd.
Nadat de alle onderdelen uit de oven komen worden ze op maat gesneden met een computergestuurde snijmachine. Nu kan de afdeling “construction” beginnen met het inlijmen van de cockpit, de dekken en eventueel het stuurstoeltje. Verder bouwt construction de vinkast en de roerinrichting in. Dit laatste is een kritische stap, omdat ieder roeier het direct merkt wanneer een vin ook maar een fractie scheef in de boot zit. Het plaatsen van de vin is precisiewerk en vergt veel geduld.
Nu begint de boot op een echte roeiboot te lijken, echter wanneer de boot na construction uit de mal wordt gehaald is de huid nog niet mooi glad en afgewerkt. Daarom schuift de boot door naar de “prep” afdeling (prepare for paint). Prep schuurt en plamuurt oneffenheden weg tot er een gave gladde huid ontstaat. Om hier te werken moet je tegen een beetje stof kunnen. Het preppen vergt veel tijd; ter indicatie: de prep afdeling spendeert ongeveer vijftig arbeidsuren aan een acht...
Na het schuurproces wordt de boot schoongemaakt en doorgeschoven naar “paint”. Hier wordt door professionele verfspuiters de boot naar klantwens gespoten. Eigenlijk is alles hier mogelijk: van een egale goudkleur tot geavanceerde airbrush creaties. Op Gyas proberen we de kleuren een beetje te standaardiseren en bestellen we eigenlijk alle Hudsons in het wit met een cognac lijntje op het dek. Na het spuiten wordt de boot glad geschuurd met fijn schuurpapier en als laatste wordt de boot gepolijst.
Uiteindelijk wordt de boot in de “final assemblies” afgebouwd. Denk bij dit afbouwen aan het installeren van het stuurinrichting, het plaatsen van de voetenboorden, luchtdoppen, stickers en het aanriggeren (en afriggeren) van de boot. Dit aanriggeren wordt mede gedaan om te controleren of alles klopt en past. Als laatste wordt met een controlelijst de boot bij langs gegaan om de boot te checken op eventuele kwaliteitsgebreken.
Binnen twee weken tijd is het ruwe koolstof omgetoverd tot high performance roeiboten. De“Hammerhead” en de “Great White” zijn nu klaar voor vertrek; de boten worden verpakt en gaan op transport: over de weg door Amerika of met de boot naar een ander continent.
Als je graag meer wilt weten over Hudson of interesse hebt in het bouwen van boten, spreek mij dan gerust aan op Gyas of stuur me een mailtje!
Foto's
Zie voor meer informatie en een (verouderd filmpje) over de productie:
www.hudsonboatworks.com
http://www.youtube.com/watch?v=pYPFJl7N21Q